ปวดข้อเข่าเสื่อม

ข้อเข่าเสื่อมมีอาการอย่างไร

·         เริ่มแรกจะมีอาการปวดเมื่อยเข่าหรือน่อง ถ้าเป็นมากขึ้นจะปวดขัดบริเวณเข่าเมื่อมีการเคลื่อนไหวหรือลุกนั่ง หรือเดินขึ้นบันไดและอาการปวดขัดจะเรื้อรัง

·         บางครั้งอาจมีเสียงดังกรอบแกรบขณะเคลื่อนไหว

·         มักจะปวดมากเวลาเปลี่ยนจากท่านั่งเป็นท่ายืนหรืออยู่ในท่างอเข่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลานั่งคุกเข่า พับเพียบหรือขัดสมาธินานๆ หรือเดินขึ้นลงบันได หรือยกของหนัก  

·         ข้อเข่ายึดติด ผู้ป่วยจะไม่สามารถเหยียดหรืองอขาได้สุดเหมือนเดิม

·         อาการปวดข้อมักจะเป็นตอนกลางคืน หรือเวลาอากาศเปลี่ยนแปลงหรืออากาศเย็นชื้น

·         ข้อที่ปวดมักจะไม่มีอาการบวม แดง ร้อน (ยกเว้นในกรณีเป็นมากอาจมีอาการบวมและมีน้ำขังอยู่ในข้อ)

ข้อเข่าเสื่อมอันตรายอย่างใด

        ถึงแม้ว่าข้อเข่าเสื่อมจะสร้างความทรมานและส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเป็นอย่างมาก แต่อันตรายของข้อเข่าเสื่อมใช่ว่าจะเกิดจากโรคที่เป็น หากเกิดจากการใช้ยาแก้ปวดและยาสเตอรอยด์เป็นประจำต่างหาก เนื่องจากพิษของยาจะส่งผลร้ายต่อร่างกายในหลายด้าน เช่น โรคกระเพาะอาหารทะลุ เลือดออกในกระเพาะอาหาร เป็นพิษต่อตับทำให้เซลล์ตับตาย ตับเสื่อมสภาพ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง กระดูกพรุน โรคคุชชิงหรือโรคติดเชื้อรุนแรง เป็นต้น

การแพทย์จีนมีวิธีบำบัดข้อเข่าเสื่อมอย่างไร...

การแพทย์จีนได้จัดโรคข้อเข่าเสื่อมให้อยู่ในกลุ่มโรคชาและปวดเมื่อย (痹症) ซึ่งมีสาเหตุมาจากการทำงานหนัก ควา มเสื่อมตามวัยหรือพิษเย็น-ชื้น (风寒湿邪) ที่สะสมบริเวณข้อเข่า ทำให้หลอดเลือดและเส้นลมปราณติดขัด กีดขวางการไหลเวียนของโลหิตและพลังลมปราณ จนเกิดอาการปวดขึ้นมา ซึ่งสอดคล้องกับหลักการวินิจฉัยและรักษาอันสำคัญของการแพทย์จีนคือ ปวดแสดงว่าไม่โล่ง โล่งแล้วก็จะไม่ปวด (通则不痛，痛则不通) นอกจากนี้ การไหลเวียนของโลหิตโล่ง โล่งแล้วก็จะไม่ปวด (通则不痛，痛则不通) นอกจากนี้ การไหลเวียนของโลหิตพลังลมปราณบริเวณข้อเข่าที่ติดขัด จะทำให้เส้นเอ็น กล้ามเนื้อและกระดูกได้รับการหล่อเลี้ยงไม่เพียงพอ พร้อมทั้งไม่สามารถขับพิษเย็น-ชื้นที่สะสมและสารพิษต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากกระบวนการเมตาบอลิซึมออกไปได้หมดสิ้น ส่งผลให้เกิดความผิดปกติต่างๆ บริเวณข้อเข่า

การแพทย์จีนจึงนิยมใช้วิธี กระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต สลายเลือดคั่ง ขับพิษและแก้ปวดบวม (活血化淤，清热消毒) เพื่อบำบัดต้นเหตุของโรคเข่าเสื่อม โดยมีกลไกการออกฤทธิ์สำคัญดังนี้

·         กระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต สลายเลือดคั่ง ทำให้ระบบการไหลเวียนโลหิตขนาดเล็ก (Microcirculation) บริเวณข้อเข่าทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อกระตุ้นการขับสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบและทำลายข้อ สารที่ก่อให้เกิดอาการปวด (เช่น สารเบต้าโปรตีน ไกลโคโปรตีนและฮิสตามิน เป็นต้น) รวมทั้งกรดแล็กติกที่สะสมอยู่ในบริเวณข้อเข่าออกไปให้มากขึ้นจึงสามารถลดการระคายเคืองเยื่อหุ้มข้อและบรรเทาอาการปวดบวมได้อย่างเด่นชัด

·         ช่วยการไหลเวียนโลหิตขนาดเล็กบริเวณข้อเข่าที่ดีขึ้นจะทำให้เส้นเอ็น ประสาท กล้ามเนื้อและกระดูก ได้รับการหล่อเลี้ยงได้มากขึ้น ข้อเข่าบริเวณที่เสื่อมสภาพจึงได้รับการฟื้นฟูและซ่อมแซมได้เร็วขึ้นและมากขึ้น

·         ปรับลดระดับความรุนแรงของปฏิกิริยาการตอบโต้จากระบบต่อมไร้ท่อเมื่อข้อเข่าอักเสบ จึงลดการสร้างและการหลั่งสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบและทำลายข้อ พร้อมทั้งลดการหดเกร็งของหลอดเลือดบริเวณที่บาดเจ็บได้อย่างมีประสิทธิภาพ

โรคข้อเข่าเสื่อมรักษาไม่ยากหากใส่ใจดูแลตนเองและเลือกใช้วิธีการรักษาที่ต้นเหตุ อาการของโรคข้อเข่าเสื่อมตลอดจนโรคแทรกซ้อนต่างๆ จึงค่อยๆ ทุเลาลงหรืออาจหายไปในที่สุด